Kos & die Koei in die stort

Avinash het my weer genooi vir ete by sy ouers. Ek wou eers nie instem om te gaan nie, maar omdat hy die vorige dag ’n groot Kokosneutkrap gevang het, het hy gese sy ma sal dit spesiaal vir my voorberei dat ek haar heerlike krapkerriegereg kan proe. Wel het ek gedink, ek het niks om te verloor nie want ek het nou al Ema se krapgereg geeet, en dalk is hierdie lekkerder of dalk hoe dit gaargemaak moet word.
Ons het die tog oor die eiland aangepak en het dit gly-gly gegaan omdat dit die vorige nag gereen het en die paadjie maar nat en glyerig is. Sy ouers was opgewonde om my weer te sien en het sy ma sommer dadelik vir my gese sy gaan spesiaal vir my die krapgereg maak, maar dat sy ook ‘Songe’ kerrie vir my gemaak het. Songe is ‘n groot bosduif wat hulle in ‘n wip vang en dan gaarmaak. Maar daar is na my mening ook nie veel vleis aan die bosduif nie, veral as jy nie soos hulle alles afsuig en selfs die bene kou nie.

Ek het heelwat foto’s van sy ma en sussie geneem waar hulle in die kombuis werksaam was. Elke keer as ek met die kamera fokus na iets, dan kom die sussie nader geloop om ook in die foto te wees. Ek het later maar ‘n hele klomp van haar geneem net sodat sy tevrede kan wees en ek rustig op my eie aangaan en foto’s neem sonder mense daarin.

Soos gewoonlik het ek die meeste opskepbakke met kos voor my gehad. Alles is aan die kant geplaas waar ek sou sit terwyl hulle elkeen ‘n klein bakkie met kos voor hulle het. Maar vandag is ek gevra om ‘n gebed te doen voor ons sou eet. Ek was helemal uit die veld geslaan maar het my gebed in Engels gedoen en ook die Hemelse Vader gevra om die huis te seen en in al hul behoeftes te voorsien. Almal het amen gese en weggeval om te eet, terwyl sussie weer eens langs my kom staan met die handwaaier om al die vliee van my weg te hou. Kort-kort vra iemand : ‘Nice, you like it?’ of : ‘Nice, have some more,’ terwyl my bord nog vol kos is. Sodra dit lyk of iets in my bord klaar geeet is, dan word die volgende bak voor my gesit om nog in te skep.

Na ete is ek en Masi, die broer van Avinash, na sy groentetuin teen die hange van die heuwel. Hy lyk vandag heel skaflik en kon ek nie glo dis dieselfde persoon wat ek paar dae gelede gesien het nie. Selfs ek het gedink ek sal graag met hom wil gesels en beter leer ken, maar sy ma is bekommerd dat ek niks sal verstaan wat Masi se nie, omdat hy nie Engels magtig is nie. Sy het gese hy wil my sy tuin gaan wys maar dat hy nie met my Engels kan praat nie. Ek het gese dis geen probleem nie, ek praat sommer vingertaal. Hy het vooraan gestap en my al die Sjinese kool gewys wat verlep in die son staan, daarna die komkommers, die tamatieplante en die Kasawa. Hy het iets probeer vra in Engels en ek het maar ja gese. Toe wys hy my ek moet hom volg. Hoer op teen die bult is ons, onderdeur struike en bo-oor stompe, tot by sy volgende tuin. Ek was uitasem toe ek daar aankom en moes maar maak of ek opgewonde is oor sy tuin terwyl ek hyg na my asem. Shame, hy het ook nie iets anders as tuinmaak en visvang wat hom besig hou nie. Volgens wat ek van ander verneem het, het hy 4 jaar in die tronk spandeer vir huisbraak hier op ons plantasie, en daarom dat hy nerens heen gaan nie. Nie dat daar enigsins iets op die eiland aangaan of waarheen hy kan gaan nie, maar hy is meer as tevrede om op die grond te le, of iewers te sit en in die vertes te staar, of sommer net ‘n deuntjie te neurie.

Nadat ek nog so rukkie daar gekuier het, het die ander kuiergaste gese hulle is gereed om te vertrek en sou my en Avinash sommer gaan aflaai en terselfde tyd hul kinders oplaai wat op dieselfde plek sou wag. Ons het gegroet en is die stywe bult op na Nabavatu.

Skaars het ons in die village aangekom toe Ema my die nuus meedeel dat ‘n koei gedurende die dag in hul stort ingebars het om uit die wasbak water te drink. Die koei was egter te groot vir die deur en het die raamwerk beskadig, en het die wasbak in skerwe geval nadat sy uit dit wou drink. Die water het egter soos ‘n fontein by die pyp uitgespuit en moes Noko vinnig plan maak om dit te stop. Ai, die arme mense, want reeds is die klein badkamertjie sonder ‘n dak, en nou nog dit ook.

　

13 September 2010

Gedurende die nag het ek wakker geword van geraas in die kombuis. Ek het versigitg opgestaan en my flitslig aangeskakel om ondersoek te gaan instel. In een van die muisvalle het ek die gemene tietdief gesien wat ‘n paar nagte tevore die tietiebottel se speen gesteel het. 

Aah, jou klein bliksempie het ek gedink, nou sal ons sien hoe jy hier gaan loskom. Maar terwyl ek met die flitslig in die kombuis loop, vang die kant van my oog ‘n groot skaduwee! Daar teen die muur sit die allergrootste spinnekop wat vir my omtrent na dieselfde grootte lyk as die muis! Ek kan nie dink dat ek nog ooit so groot spinnekop gesien het nie en het dadelik kamer toe gestap en my deur toegemaak en in die bed gaan klim.

Ek skryf op Facebook die volgende : Last night I managed to catch the 'teet thieve' in a glue trap. With my torch I looked up to the ceiling to see a spider bigger than that mouse! OMG, I went straight to my bedroom and locked my door!

Elrina Pretorius : whahahahah ... wens ek kan n vlieg teen jou kamermuur wees, ‘n brommer sal ook werk. Dit is skreeu snaaks !

Erika Horn : I would have died!

Nicola De Gouveia : I think you are just doing some bad advertising here so that we don't all descend on you for a visit - what's with the rats and spiders! ;D

Lizbè de Bruyn : Hoe lekker laat jy my nou giggel!

　 Na ek vanoggend almal se pligte aan elkeen verduidelik het, het ek in my hart ervaar dat dinge nie wel is nie. Maar niemand wou my sê wat fout is nie. Almal is weg na hul onderskeie werksplekke. Die middag na werk is ek egter na Misa en Maria om uit te vind wat aan die gang is. En toe kom die hele sak patats na vore.

Misa junior was ongelukkig dat ek nie ook vir Avinash gesê het om kokosneute aan te dra nie, maar dat ek hom ‘n ligter taak aangebied het om te doen. Volgens Misa senior moet die sterk jong manne saam werk en dieselfde taak verrig.

Maar net vanoggend het ek Misa junior en Torovi gevind waar hulle wegkruip agter ‘n skuiling. Volgens junior het hulle net gou tee kom drink by die huis en sal vinnig wees en hul pligte vervat waarop ek geantwoord het dat dit nie regverdig is teenoor die ander werkende personeel nie. Min het ek geweet dat hulle niks sou doen vir die dag nie en by Misa senior en Maria sou sit en kuier onder die bome.

Senior het aan my verduidelik dat hulle almal besluit het om maar liewer te gaan aangesien hulle nie met Noko en Ema oor die weg kan kom nie. En dit het ek van dag een af ervaar aangesien hulle twee groepe Fijiane is waarvan Noko van Indiese afkoms is. En dis ‘n jarelange stryd in Fiji en ‘n baie teerpunt in hul geskiedenis. Die Indiers is baie hardwerkend en het meeste van hulle hul eie besighede, maar mag hulle geen land besit nie, terwyl die ander groep inheemse Fijiane is wat lui is en nie veel wil doen nie maar op die regering staatmaak vir hulp, en terselfde tyd ook al die regte van die land geniet.

In my hart was ek bly dat hulle wou weggaan en het nie veel gedoen om hulle te wil keer nie. Hulle almal is lui en gee altyd voor hulle het baie kokosneute bymekaar gemaak terwyl dit nooit die geval is nie. Elke keer as hulle aan my ‘n getal gee van hoeveel neute hulle bymekaar gemaak het, het Aviniash aan my kom se dat dit nie so is nie. Hy is goed met sy skattings en kan gou se hoeveel neute daar in ‘n hoop is.

Ek het gese hulle moet daaroor slaap en my in die oggend se wat hulle besluit het. Maar in my hart het ek geweet dat hulle reeds 3 weke tevore hul besluit gemaak het om weg te gaan. Dit is die tyd toe ek hier op die plantasie aangekom het en al hul pligte oorgeneem het wat hulle so geregtelik aan hulself toegeeien het. En daardie pligte bring hul nou nie meer die inkomste in waaraan hul gewoond geraak het nie en wat hulle op ‘n onregverdige en oneerlike wyse bekom het nie.

Ek skryf op Facebook die volgende : And you thought YOU had problems??? Half of my staff resigned!!!

Frances Harber : NO!!!!! What happened? Do I have a job???? Should I pack my suitcase????? xx

Ekke ‎@ Frances - Anytime!!! There’s always a job for you here, but this time I need people who could carry coconuts in a bag on their shoulders. I cannot see you doing that - lol

Ernest Philipus Viviers : Hoekom? Het hulle ander werk gekry op n ander eiland???? Sal jy nou alles moet doen?

Ekke ‎@ Ernest - Nee, die twee groepe hier kom nie oor die weg nie. So die spul wat lui is, is die klomp wat nou waai. Maar dit laat ons met 'n probleem want nuwes moet nou in hul plek aangestel word en die moet kom vir onderhoude en EK moet dit doen

Blêrrie muise!

12/9/2010


Ek is baie vroeg op om te kyk wat in die kombuis gebeur het deur die nag. Agge nee! Nie dit nie! Dadelik is ek op my selfoon om aanlyn te gaan en op Facebook die nuutste gebeure aan almal te vertel voordat ek weer terug in die bed klim :

I am so upset this morning! The bloody mice stole the teet of Skapie's feeding bottle and now I have to wait till Wednesday afternoon for the plane to arrive before I can get another one! (That’s to say IF we can get a passenger who is willing to bring it from Suva)

Dis Sondag vandag en is ek traag om uit die bed te klim. Maar omdat Ema my genooi het vir ontbyt by hulle, wou ek ook nie te lank draai nie. Sy het die allerheerlikste brood gebak wat ek beslis vir nagereg kan eet. Ek was maar beskeie en het net een snytjie brood geneem om te eet en wou my later teen die kop klap omdat ek nie meer gevat het nie. Nadat ek klaar geeet het, het ek met Noko gepraat oor Josephine wat so by die huis sit en niks doen nie. Ek wou weet hoekom hy haar nie terug skooltoe stuur nie aangesien sy ‘n pragtige jong meisie is wat slim is en dit ook ver in die lewe kan maak. Haar begeerte is om ‘n lugwaardin te word, maar omdat sy deur ‘n ouer man seksueel misbruik is van die ouderdom 13 jaar, het hy haar uit die skool gehaal. Ek het verduidelik dat sy net die beste verdien en dat hy daaraan moet dink anders gaan sy op die ou einde ook maar net hier op die plantasie opeindig en blare optel soos haar ma. Hy het aandagtig gesit en luister en het Ema aan my gese dat hy dit wel sal doen mits ek hulle help om die skoolgeld te betaal. Ek het ingestem daartoe mits dit nie te duur is nie. Hulle was so bly daaroor en sommer dadelik gese dat sy eerder na Suva moet gaan waar sy klas by die Internasionale Skool kan bywoon. Wel, ek het gese ek sal kyk wat ek kan doen, maar ek hoop nie ek het hier ’n perd van ’n ander kleur opgesaal nie aangesien ek hulle nie ook in die steek wil laat nie.

Later het ek weer afgestap na die village om middagete by hulle te kon geniet, en terselfde tyd ook die dominee wat elke tweede week kom diens hou hier in die village, te ontmoet. Ema het behoorlik haarself ook hierdie Sondag oortref met die heerlike Fijiaanse geregte waaraan ek nou stadigaan begin gewoond raak.

Ek het Ema bedank vir die heerlike kos, almal gegroet en weer terug huistoe gestap terwyl die mans in die komunesaal op die grond gaan le het om te rus. Ek kon nie wag om tuis te kom sodat ek almal se kommentaar kon lees op die oggend se muurskrywe nie :

Ernest : Ag nee...die muise is erg! Borsvoed vir skapie!

Anton Jooste : I would have thought it was too big for them - what will they use it for - a submarine?

Anne Sutton : I think you should adopt these mice!!

Virginie Dago : Wow! You really are at the end of the world!

Nicola Butler : oh dear, poor Skapie. What have you improvised with to feed her? I think you secretly like your little mice lol xx

Ekke : ‎@Anton - I think they will use it as a parachute to get away from me.....! Why would they need a teet? But it is nowhere to be found and I think they must have taken it upstairs. (The only place I have not checked yet)

Ekke : ‎@Nicola - they keep me on my toes! One saw me last night but made such a quick turn around you won't believe. But I don't know who got the biggest fright - lol..... For Skapie we now catch a sheep and let her drink on the mother.

Lizbè de Bruyn : Tjarra, weet jy hoe lekker lag ek nou? Ek sien al hoe het jy gegil en rond getrippel toe jy daardie muis sien, en ja, ek wonder wie het die grootste geskrik. En dan kan ek al hoor, hoe jy begin giggel het toe jou hart uiteindelik weer begin klop het!! Jis ek dink ons sou lekker pret kon hê!!

Sonia Pretorius : Sjoe, jy het omtrent opwinding in jou lewe. Geniet dit! En ai tog, skapie moet tog nou niks oorkom nie, die verdomde muise is peste. Gee vir hulle(muise) iets in wat hulle verewig weg van julle sal hou want so kan dit nie aangaan nie. Net nou eet hulle jou klere en als en hoe lank gaan jy dan moet wag vir ietsie om aan te trek. LOL. Sterkte, ek bid vir jou en alles wat mooi is vir jou.

Ekke : And today I heard the passenger who was willing to take it with his luggage did not board the plane. So now I will have to wait for another week because there is only one plane every Wednesday to this island.